اهمیت پلی اولفین ها
رواج روز افزون پلاستیک ها در زندگی روزمره را میتوان به دلیل وجود خانواده ی مهمی از پلیمرها به نام پلی-اولفینها دانست. از زمان جنگ جهانی دوم، زندگی روزمره در کشورهای صنعتی و در حال توسعه، با این مواد آلی دچار تغییرات اساسی شده است. تنها در یک رفت و آمد ساده به بازار، مصرف کنندگان در معرض گسترده ترین استفاده از این پلیمرها در زمینه ی بسته بندی قرار میگیرند اگرچه سایر کاربردهای متداول این مواد در دید عموم نباشد. PE و PP به طرز فریب دهندهای بر پایه ی یک ساختار مولکولی ساده متشکل از کربن و هیدروژن بنا شده اند. PE به عنوان اصلی ترین پلیمر تجاری، از واحدهای تکرارشونده ی –(CH2)– ساخته شده است. در مقابل، PP با واحد تکرارشوندهی–(CH(CH3)-CH2) – تنوع ساختاری و خواص بیشتری را در معرض نمایش قرار می-دهد. محصولاتی که قبلا از مواد دیگری ساخته می شدند با PE و PP ارزانتر و بادوام تر شدند. محصولات نوآورانه ای که قبلا هرگز وجود نداشتند، ممکن و مقرون به صرفه شده و سایر محصولات نیز سبکتر، یا کاربرپسندتر شدند. امکان بسته بندی و جابه جایی آب و غذا به روشهای جدید و انعطاف پذیر ایجاد شده است. رشد روزافزون و سهم بازار محصولات پلی اولفینی به روشنی نشان دهنده ی اهمیت آن ها است. PE و PP بیشتر از نصف تقاضای 150 میلیون تُنیِ گرمانرم ها در سراسر جهان را شامل میشوند که PE دو سوم از این مقدار را به خود اختصاص میدهد. این مقدار مصرف، تقریبا معادل با مصرف سالانه 15 کیلوگرم به ازای هر نفر بر روی زمین است. این مصرف همچنان رو به افزایش است و انتظار میرود تولید PE از 80 میلیون تُن در سال 2013 به 120 میلیون تُن در سال 2023 برسد (رشد سالانه ی بیش از 4%). بنابراین با در نظر گرفتن این مقدار تقاضا برای پلی اولفین ها و دامنه ی گستردهی محصولات موجود از این مواد، تماس اکثر مردمِ جهان با محصولات ساخته شده از PE و PP حداقل یک بار در هر روز محتمل است. حتی با در نظر گرفتن فرآیندهای مورد استفاده برای شکل¬دهی پلی اولفین ها در تولید محصولات شامل: فرآیندهای اکستروژنِ تولید انواع مختلف فیلم و ورق، اکستروژن لوله و پروفیل، قالب گیری تزریقی، شکل دهی گرمایی ، قالب گیری چرخشی ، و قالبگیری دمشی که فقط فرآیندهای بسیار معمول هستند، این احتمال شدت مییابد. بیشترین مصرف پلی اولفین ها در مواد بسته بندی است که حدودا 69% از مقدار کل مصرفی PE و 43% از PP را شامل می شود. در حال حاضر PP به عنوان یک پلاستیک مهندسی رایج در صنعت اتومبیل سازی حدود 60% از 170 کیلوگرم مواد پلیمری مورد استفاده برای هر وسیله¬ی نقلیه را تشکیل می دهد. این مقدار شامل استفاده از PP در اولفینهای گرمانرم (TPOs)، یا ترکیبات پیچیده ی ساخته شده از PP است. سایر زمینه-های پرمصرف برای پلی اولفینها شامل کالاهای مصرفی، کاربردهای ساختمانی و زیربنایی (مانند لوله، کامپوزیتهای چوب پلاستیک، و TPO عایقکاری پشت بام)، فیلمهای کشاورزی و سایر فیلمها و ورقها می باشد. عرضه و تقاضا برای پلی اولفینها به رشد خود ادامه می دهد و رشد تقاضای سالانه ی متوسط 8/4 % برای PE و 5/4 % برای PP در بازه ی زمانی 2024-2014 مورد انتظار است. اگرچه نرخ رشد سالانه ی آنها در طول زمان روند نوسانی داشته است. نرخ رشد سالانه¬ی PE در اواخر دههی 1990 و اوایل 2000 بالای 6 % بود. میزان این رشد در دوران بحران اقتصادی جهانی به زیر 1 % رسید اما اکنون انتظار میرود تقاضا برای PE در ایالات متحده به نرخ رشد 3-2 % در طی 2019-2014 بازگردد. این روند ناشی از تمایلات جدید در دوران بازسازی اقتصاد جهانی بر پایه ی حداکثر نرخ تولید PE و ظرفیت های تولید جدید، به علاوه ی بسته بندی های جدید غذایی و سایر کاربردها می باشد. رشد PP به دلیل تنوع و تطبیق پذیری منحصر به فرد آن و خواص بهبود یافته در میان سایر پلاستیکها در صدر است. PP رشد متوسط سالانه ی 7-6 % را از سال 1980 حفظ نمود تا اینکه به رشد زیر 3 % در دهه ی 2000 رسید. در آمریکای شمالی رشد 7/2 % در سالهای 2019-2014 برای PP پیش بینی میشود. در سالهای اخیر ظرفیت تولید PP در خاورمیانه گسترش یافته است اما در مقابل در غرب رشد ظرفیت PE محتمل تر است. در آمریکای شمالی ظرفیت تولید جدید PP تنها به 10 % ظرفیت تولید PE میرسد که به دلیل گسترش منابع گاز شیل ، تقاضای زیاد جهانی و همچنین جایگزینی PP با PE در موارد مقرون به صرفه از نظر اقتصادی، است .
هوشیار حیدری
منبع: onlinepolymer.com-آنلاین پلیمر
کپی از این مطلب با ذکر منبع بلامانع است.
