تاریخچه ی پلاستیک
اگرچه پلاستیک ها خانواده ی نسبتا جدیدی از مواد هستند که ظهورشان به کمی بیش از صد سال می رسد اما تصور دنیای امروز بدون پلاستیکها دشوار است. آغاز صنعت پلاستیک به سال 1868 باز میگردد زمانی که جان وِزلی حیات در جستجوی ماده¬ای جایگزین برای توپ های بیلیارد از جنس عاج بود و سلولوئید را به عنوان اولین ماده ی پلاستیکی موفق کشف کرد. پس از آن سلولوئید در فیلم های عکاسی و فیلمبرداری، یقه و دکمه های پیراهن مورد استفاده قرار گرفت. هنوز از این ماده برای ساخت توپ های پینگ پونگ استفاده میشود. سلولوئید یک پلیمر اصلاح شده از پلیمر طبیعی سلولز بود. در سال 1907 دکتر لئو بکلند از طریق واکنش تراکمی فنول و فرمالدئید، فنولیک ها را ابداع نمود که اولین پلاستیک ساخته شده از مواد کاملا مصنوعی و یک ماده ی مقرون به صرفه بود که به آسانی قالبگیری و به طور گسترده در قطعات الکتریکی و قالبگیریهای عمومی استفاده میشد اما فقط در رنگ های تیره موجود بود که محدودیت عمده ی آن محسوب می شد. این مسئله در سال 1929 حل شد زمانی که شرکت امریکن سیانامید ترکیبات گرماسخت اوره فرمالدئید را معرفی نمود که در رنگ های مختلف قابل تولید بودند. در سال 1934 دکتر والاس کاروترز که برای شرکت دوپونت کار میکرد نایلون را ابداع نمود. لازم به ذکر است که او برای توسعه ی مواد مصنوعی جهت جایگزین نمودن ابریشم استخدام شده بود و توسعه ی این پلیمر پاسخ او به این نیاز ویژه بود. اولین پلیمر غیرآلی، پلی تترا فلورو اتیلن که اغلب به عنوان تفلون شناخته میشود نیز توسط یک شیمیدان دیگر دوپونت به نام دکتر رُی پلانکت در سال 1938 کشف شد. در طول دهه ی 1940 مواد گرماسخت مواد غالب بازار بودند اما در ابتدای دهه ی 1950 مواد گرمانرم و فرآیندهای جدید شروع به پیشی گرفتن نمودند. نخستین دستگاه قالبگیری تجاری با پیچ رفت و برگشتی در اواسط دهه ی 1950 در آلمان توسط آنکرورک پدیدار شد. به دلیل بهبود چشمگیر توانایی این دستگاه در تولید مذاب های گرمانرم، تولیدکنندگان زیاد دیگری در سراسر جهان به زودی نمونه ی ساخت خود را ارائه دادند. بسیاری از کاربردهای گرماسخت ها با گرمانرم های قالبگیری شده به روش تزریق جایگزین شدند و فرصت های رشد زیادی به وجود آمد. در سال 1953 اولین قطعه ی بدنه ی ماشین از پلاستیک تقویت شده در شورلت کوروت پدیدار شد و ورود پلاستیک ها به صنعت خودرو به دلیل هزینه ی کم و نسبت استحکام به وزن بالای آن ها ادامه پیدا کرد که به مهندسان در تامین نیازهای روزافزون در صرفه جویی سوخت کمک میکرد. استفاده از مواد پلاستیک برای کاهش وزن ماشین ها یک رویکرد اساسی در صنعت خودرو است و بر اساس استاندارد سازمان ملی ایمنی ترافیک بزرگراه ها هدف رسیدن به 5/54 مایل به ازای هر گالن تا سال 2025 است. در حال حاضر پیشرفت در زمینه ی شیمیِ پلیمر و کاتالیست ها به دانشمندان پلیمر اجازه میدهد تا مواد پلاستیکی با ویژگیهای خاصی را در پاسخ به نیازهای مختلف به طور علمی توسعه دهند. کاتالیست های فضا ویژه مانند زیگلرناتا و متالوسن به کنترل نحوه و محل اتصال مولکولها به یکدیگر کمک میکند. کاتالیست های روتنیوم پلیمریزاسیون حلقه گشا را ممکن میسازد که فرصت ایجاد خانواده های جدید پلیمرهای با کارایی بالا را فراهم میکند. این مسئله حضور پلیمرها در زمینه های پرطرفدار و محدوده ی وسیعی از کاربردهای مهندسی را ممکن میسازد. کاربرد پلاستیک ها به لباس ها، اسباب بازی¬ها و بسته بندی محدود نمیشود بلکه آن ها همچنین در صنایع هوا فضا، ساختمان سازی، الکترونیک، حمل و نقل و سایر کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند.
هوشیار حیدری
منبع: onlinepolymer.com-آنلاین پلیمر
کپی از این مطلب با ذکر منبع بلامانع است.
